Te wraken of niet te wreken. Reframe van het MH17-proces
Wat willen we nu bereiken in de beveiligde rechtbank, waar het MH17 proces afspeelt? Wraak, verwerking, verzoening?
Er vloog helaas een passagiersvliegtuig boven de Oost-Oekraïne, waar het niet had mogen vliegen, oorlogsgebied. Ik heb uit de Trouw van 10 maart kunnen opmaken dat het OM een goede zaak denkt te hebben door deze Russische soldaten/rebellen als burgers te framen. Poetin wil immers niet erkennen dat Rusland in Oost-Oekraïne stiekem oorlog voerde en wij in het Westen willen dat framen als een foute oorlog. Kortom, er waren daar helemaal geen soldaten en dan blijven er alleen heel foute burgers over. "Burgers" mogen volgens het OM en het internationaal recht geen, al denken ze dat het militaire transportvliegtuigen zijn, uit de lucht schieten. Ook als er net tientallen doden onder hen door luchtacties gericht tegen "burgers" dus zijn gevallen. Wie heeft hier boter op zijn hoofd? En verwijt de Westerse pot de Russische ketel dat hij zwart ziet? Is de Westerse pot zelfs zwarter dan de ketel? Tijd voor een reframe en wat jurisprudentie.
Poetin jokt en wil dat inderdaad nog steeds niet toegeven . Wij doen ondertussen ook aan waarheidsverlies. “Wij”, Nederland, onze minister-president voorop, de Nederlandse media willen nog steeds wraak, bloed zien, om de 298 MH17 doden. Wij blijven roepen dat het moord was, de Russen, Poetin voorop, zijn fout. Wij kunnen blijven zwartepieten en nu met het zwaar beveiligde MH17 proces, denken we, de zwarte Piet met alle belastende getuigenverklaringen met duck- of zelfs gekkotape muurvast op het voorhoofd van Poetin plakken. Maar schieten we daar wat mee op? Kunnen we niet de rechters maar ons rechtssysteem wraken en niet te wreken maar gewoon eens gaan verzoenen en leren van Afrikaans recht, waar verzoening van de omgeving van zowel dader als slachtoffer voorop staat?
Er is ook een ander spel, waarbij je in plaats van wilt dat iemand met de zwarte piet eindigt, je de joker inzet om de richting van het spel te veranderen, het systeem te kantelen. Van wantrouwen, zwartwit, pessimisme, wraak, naar vertrouwen, oneindig veel tinten grijs, optimisme, verbinding, respect. Optimist Rutger Bregman weet: “De meeste mensen deugen.” Ik ben zelfs stelliger, alle mensen deugen, zelfs de “moordenaars” van de 298 inzittenden van de MH17. Het was wel een diep tragische vergissing maar vergissen is menselijk. Wat jurisprudentie: Onze rituele tunnelvisie dat het om moord gaat etc., medeplichtigheid aan moord steekt schril af tegen het lintje dat de "moordlustige" Amerikaanse commandant van de kruiser USS Vincennes bij afzwaaien uit militaire dienst kreeg. Deze commandant was verantwoordelijk voor het neerschieten van een Iraans passagiersvliegtuig (flight Iran-Air 655) in 1988 in een niet eens oorlogssituatie. Hij werd niet eens bedreigd. Deze commandant had zijn oorlogsschip wel provocerend dicht langs Iraans kustwater laten varen en er steeg op dat moment toevallig een passagiersvliegtuig op. Tja, wat doe je dan? Hij liet schieten. De bemanning van de Buk-raketinstallatie zat wel in een oorlogssituatie en dacht dat er een Antonov, een militair transportvliegtuig, overvloog. Zij hadden nooit geschoten als ze hadden geweten dat het een passagiersvliegtuig was. Van de "losse vingers" commandant van de USS Vincennes is dat niet eens bekend. De Westerse pot, “Amerika” heeft nooit inzicht willen geven in de communicatie. Klinkt een beetje Poetiniaans. In 1996 (8 jaar later, we zijn nu overigens nog niet eens 6 jaar verder) werd er bij het Internationaal Gerechtshof wel een schikking getroffen. Amerika keerde 61,8 miljoen dollar compensatie aan de nabestaanden uit zonder dat ze (moordenaars?) wettelijk aansprakelijk werden gesteld. Zou het niet groot zijn, als wij, onze Mark voorop, niet bang zijn voor gezichtsverlies en erkennen dat de waarheid ook hier in het midden ligt en dat we onze nationale MH17 = MOORD grijs gedraaide groeve verlaten waarin niet alleen Poetin maar dus ook Nederland in is blijven steken. En of die Russen legaal in de Oekraïne zaten, was de Irakoorlog legaal? Er werd toen ook wat afgefaked om de parlementen te misleiden. er zijn nooit massavernietigingswapens gevonden. Achteraf dus niet legaal, zijn al die Amerikaanse soldaten dus burgers, die vaak niet eens per ongeluk en op de dag van vandaag met droons nog steeds burgerslachtoffers maken? Had Assad toestemming gegeven voor het bombardement in Hajiwa, waarbij veel (voorspelbaar, toch?) burgerslachtoffers vielen. En het Chelsea Manning en Julian Assange zeer kwalijk nemen, dat er wat werd ge-wiki-leaked. Zaten wij legaal in Indonesië en hebben wij daar legaal gemoord. Over tunnelvisie gesproken, bij onze zuiderburen zijn er nog steeds tunnels naar Leopold II genoemd. In Congo vielen onder zijn ontzielende leiding 10 miljoen zwarte doden. Het is maar welke kleur glazen je leesbril heeft?
Tijd voor een reframe en dat geeft ook de moordenaars de kans om als gewone mensen uit de kast te komen en komt er misschien ooit de kans dat de nabestaanden deze mensen ontmoeten en naar elkaar luisteren om zo de verwerking verder te helpen. En laten we eens werken aan een ander rechtssysteem waar geld en macht niet bepalen dat er bochtjes worden afgesneden. Neem de Boeing-Max 737 waar zelfs twee vliegtuigen zijn verongelukt en het management vrij rondloopt. En onze overheid heeft ook geen schone handen in het asbest en chroom-6 dossier. Wie zonder zonde is, werpe de eerste steen. Het zou toch heel mooi zijn als we accepteren dat er fouten in het verleden zijn gemaakt, leren van fouten uit het verleden kan hoop bieden op een betere toekomst.
